Polska jest krajem o bogatej tradycji produkcyjnej i konsumpcyjnej wódki, której historia sięga wieków. Wódka nie tylko odgrywa znaczącą rolę w polskiej kulturze i obyczajach, ale także jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich produktów na świecie. Początki destylacji alkoholu w Polsce można przypisać do czasów średniowiecza, kiedy to pierwsze proste destylaty zaczęły powstawać w klasztorach i dworach szlacheckich. Z biegiem wieków, wódka przekształciła się z lokalnego, rzemieślniczego produktu w masowo produkowany towar, który dziś stanowi istotną część polskiej gospodarki narodowej.
Polska wódka jest unikalna nie tylko ze względu na swoje korzenie i metodę produkcji, ale również ze względu na różnorodność form i smaków. Od tradycyjnych, klarownych wódek, przez warianty smakowe, po ekskluzywne edycje premium – każda z nich ma swoje miejsce na polskim stole. Współczesny rynek wódki w Polsce to nie tylko globalne marki, ale również rosnąca liczba kraftowych destylarni, które przyciągają swoją autentycznością i innowacyjnością.
Ten artykuł ma na celu przybliżenie historii, tradycji oraz współczesnych trendów związanych z polską wódką. Przez następne sekcje przeprowadzimy czytelników przez historię polskiej wódki, wyjaśnimy, jak jest produkowana, zaprezentujemy zarówno tradycyjne marki jak i nowoczesne kraftowe destylarnie, a także zbadamy jej wpływ na kulturę i gospodarkę Polski. Zapraszamy do odkrywania bogactwa polskiej wódki, które wykracza poza proste degustacje, oferując głęboki wgląd w kulturowe dziedzictwo narodu.
Sekcja 1: Definicja i klasyfikacja wódki
Co to jest wódka?
Wódka, znana również jako jedna z najczystszych i najbardziej neutralnych form alkoholu, jest destylowanym napojem alkoholowym, który tradycyjnie powstaje z fermentacji zboża lub ziemniaków. Choć znana jest przede wszystkim ze swojej polskiej i rosyjskiej tożsamości, produkowana jest i ceniona na całym świecie.
Prawne definicje wódki
W Unii Europejskiej, w tym w Polsce, wódka musi spełniać określone normy prawne, aby móc być klasyfikowana jako taka. Zgodnie z regulacjami, wódka musi zawierać co najmniej 37,5% alkoholu objętościowo. Co istotne, pomimo że wódka może być destylowana z różnych źródeł skrobi, charakterystyczna dla niej jest bardzo wysoka czystość i minimalny zapach lub smak.
Klasyfikacja wódki
Różnorodność wódek na rynku może być zaskakująca, ale podstawowe klasyfikacje pomagają w zrozumieniu ich typów i zastosowań.
Wódka czysta
Jest to najbardziej podstawowa i powszechna forma wódki, znana z jej neutralnego smaku i aromatu. Idealnie nadaje się do koktajli, ponieważ nie dominuje nad innymi składnikami.
Wódka smakowa
Wódka smakowa to produkt, do którego dodaje się różnorodne aromaty podczas lub po procesie destylacji. Popularne smaki to cytrusy, jagody, a nawet pikantne opcje jak pieprz czy chrzan. Wódki smakowe często są spożywane na czysto lub stanowią bazę dla bardziej złożonych drinków.
Wódka premium i super premium
Te kategorie wódek wyróżniają się wyjątkową jakością użytych składników oraz specjalnymi metodami destylacji i filtracji, które mają na celu uzyskanie jeszcze większej czystości i delikatności smaku. Często są to także produkty o wyższej cenie, które są prezentowane w eleganckich butelkach i promowane jako ekskluzywne.
Wódka kraftowa
Kraftowe wódki, choć nie mają oficjalnej definicji prawnej, to produkty, które powstają w małych destylarniach, często z lokalnych surowców i z dużym naciskiem na jakość i unikalność produktu. W Polsce kraftowa produkcja wódki zyskuje na popularności, oferując konsumentom nowe doświadczenia smakowe i autentyczność.
Klasyfikacja wódek jest kluczowa dla zrozumienia ich różnorodności i specyfiki. Każda kategoria oferuje unikalne doświadczenia, od prostych, czystych smaków, przez bogate i złożone profile aromatyczne, aż po ekskluzywne wersje dla koneserów. Poznanie tych różnic jest pierwszym krokiem do głębszego docenienia i zrozumienia wódki jako istotnego elementu kultury polskiej.
Sekcja 2: Tradycyjne marki polskiej wódki
Ikony polskiej wódki
Polska scena wódczana jest bogata w marki, które stały się ikonami nie tylko na krajowym, ale i światowym rynku. Te tradycyjne marki są często głęboko zakorzenione w polskiej historii i kulturze, a ich produkty są synonimami wysokiej jakości i narodowej dumy.
Wybrane marki i ich historia
1. Żubrówka
Jedna z najbardziej rozpoznawalnych polskich wódek, znana ze swojego charakterystycznego smaku, który zawdzięcza maceracji z trawą żubrową. Historia Żubrówki sięga co najmniej XVI wieku, co czyni ją jednym z najstarszych produktów wódki smakowej na świecie.
2. Wyborowa
Marka ta jest jednym z pierwszych masowo produkowanych alkoholi w Polsce, z historią datującą się na początek XX wieku. Wyborowa jest znana z tego, że była jedną z pierwszych polskich marek, która zdobyła międzynarodowe uznanie, zdobywając liczne nagrody na globalnych konkursach.
3. Belvedere
Jest to przykład polskiej wódki premium, która zyskała międzynarodowe uznanie za jakość i luksusowe podejście do produkcji wódki. Belvedere produkowana jest z polskiego żyta i znana jest z wyjątkowo gładkiego smaku.
4. Sobieski
Sobieski, nazwany na cześć króla Jana III Sobieskiego, jest kolejnym przykładem marki, która łączy tradycję z nowoczesnością. Wódka ta jest znana z wykorzystania żyta jako głównego składnika, co nadaje jej charakterystycznego, pełnego smaku.
Dlaczego te marki są ważne dla polskiej tożsamości narodowej?
Te tradycyjne marki są nie tylko ambasadorami polskiej kultury za granicą, ale również ważnym elementem gospodarki w kraju. Są one często percepcjowane jako symbol polskiego rzemiosła i jakości, budując wizerunek Polski jako producenta wysokiej klasy alkoholi. Ich historia i tradycja przyczyniają się do budowania narodowej dumy i tożsamości.
Tradycyjne marki polskiej wódki to więcej niż tylko alkohole; są one częścią kulturowego dziedzictwa i współczesnej tożsamości Polski. Odkrywanie ich historii, smaków i znaczenia pozwala lepiej zrozumieć, jak głęboko wódka jest zakorzeniona w polskim społeczeństwie i jak ważną rolę odgrywa w promowaniu Polski na arenie międzynarodowej.
Sekcja 3: Kraftowe wódki – nowa era
Charakterystyka kraftowych wódek
W ostatnich latach rynek wódek kraftowych w Polsce dynamicznie się rozwinął, prezentując konsumentom nowe, innowacyjne podejście do produkcji tego tradycyjnego napoju. Wódki kraftowe odróżniają się od masowej produkcji przede wszystkim swoją unikalnością, lokalnym charakterem surowców oraz ręcznym nadzorem nad każdym etapem produkcji.
Czym różnią się od tradycyjnych wódek?
- Składniki lokalne: Kraftowe wódki często wykorzystują lokalnie uprawiane zboża lub ziemniaki, co nie tylko wspiera lokalną gospodarkę, ale również nadaje wódce unikalny, regionalny charakter.
- Małe partie produkcyjne: Produkcja w małych partiach pozwala na większą kontrolę nad procesem destylacji i często skutkuje wyższą jakością produktu końcowego.
- Innowacyjność: Destylarnie kraftowe eksperymentują z różnymi technikami fermentacji i destylacji, czasami wprowadzając innowacyjne smaki i metody filtracji.
Przykłady małych destylarni i ich unikalne procesy produkcyjne
a. Destylarnia Nalewki Staropolskie
Słynąca z produkcji wódek na bazie tradycyjnych polskich przepisów, gdzie każda nalewka jest robiona ręcznie, z najlepszych owoców i ziół.
b. Destylarnia Jarzębiak
Znana z wykorzystania dzikiego jarzębiny i lokalnych ziół, co przekłada się na wódkę o głębokim, złożonym aromacie, będącym odzwierciedleniem polskiej flory.
c. Polmos Lublin
Chociaż jest to większa destylarnia, to ich seria kraftowa ‘Crafted Spirits’ odzwierciedla kraftowy duch poprzez eksperymentowanie z nowymi smakami i technikami produkcji.
Lista rekomendowanych kraftowych wódek
- Vodka z Żyta Pieczonego Charakteryzuje się głębokim, pieczonym smakiem żyta, co jest wynikiem unikalnego procesu wypiekania zboża przed fermentacją.
- Dębowa Polska Vodka Dzięki leżakowaniu w dębowych beczkach, wódka ta nabywa niezwykłej gładkości i lekko waniliowego posmaku, co odróżnia ją od innych na rynku.
- Kaszebe Rye Vodka Wyprodukowana w 100% z kaszubskiego żyta, przedstawia esencję regionu, łącząc tradycję z nowoczesnym rzemiosłem destylacyjnym.
Era kraftowych wódek w Polsce to fascynujący rozdział w historii tego alkoholu, który łączy tradycję z nowoczesnością. Kraftowe wódki nie tylko podnoszą poprzeczkę w kwestii jakości i innowacji, ale także otwierają polską wódkę na nowe rynki i smaki, umacniając jej pozycję jako globalnego lidera w produkcji alkoholu. Kraftowa scena wódczana jest dowodem na to, że nawet wśród tak tradycyjnych produktów jak wódka, zawsze jest miejsce na eksperymentowanie i doskonalenie.
Sekcja 4: Lista rekomendowanych kraftowych wódek
Przewodnik po wyjątkowych butelkach
Kraftowe wódki w Polsce zdobywają coraz większą popularność, a ich różnorodność smaków i metod produkcji sprawia, że są one atrakcyjne zarówno dla koneserów, jak i dla nowych odbiorców. Poniżej przedstawiamy listę rekomendowanych kraftowych wódek, które wyróżniają się na tle innych dzięki unikalnym procesom produkcji i głębi smaku.
1. Karbówka – Single Estate Rye Vodka
Wyprodukowana wyłącznie z żyta pochodzącego z jednego gospodarstwa, Karbówka to wódka, która świętuje lokalne zasoby Polski. Delikatna filtracja i tradycyjne metody destylacji zachowują naturalny smak i aromat zboża, co czyni ją idealną do degustacji na czysto.
2. Amber Rye Vodka
Destylowana z rzadkich odmian polskiego żyta, Amber Rye Vodka przechodzi proces potrójnej destylacji, który zapewnia jej wyjątkową czystość i gładkość. Jest to doskonały wybór dla tych, którzy szukają wódki o subtelnym, ale wyraźnym charakterze zbożowym.
3. Srebrna Góra – Herbal Vodka
Srebrna Góra to wódka ziołowa, w której skład wchodzą starannie dobrane polskie zioła i korzenie. Jej bogaty, złożony profil smakowy sprawia, że świetnie nadaje się do skomplikowanych koktajli, a także jako baza do nalewek domowej roboty.
4. Bursztynowa – Oak Aged Vodka
Bursztynowa jest przykładem kraftowej wódki, która dojrzewa w dębowych beczkach, co nadaje jej delikatny, lekko waniliowy smak i złocisty kolor. Starzenie w drewnie dodaje tej wódce głębi, czyniąc ją idealną do powolnej degustacji.
5. Łąkowa – Floral Vodka
Inspiracją dla Łąkowej były polskie łąki pełne kwiatów, co znajduje odzwierciedlenie w jej lekkim, kwiatowym bukiecie. Destylowana z dodatkiem świeżych płatków róż i fiołków, ta wódka jest doskonałym wyborem na letnie wieczory.
Kraftowe wódki w Polsce to nie tylko alkohol — to dzieła sztuki destylacyjnej. Każda butelka opowiada historię o lokalnych składnikach, rzemieślniczych metodach produkcji i pasji twórców. Wybierając którąkolwiek z powyższych wódek, nie tylko wspierasz lokalne destylarnie, ale również masz szansę na niepowtarzalne doświadczenie smakowe, które rozszerza horyzonty tradycyjnej percepcji wódki.
Sekcja 5: Proces produkcji wódki
Od zboża do butelki
Produkcja wódki to złożony proces, który wymaga precyzji i dbałości na każdym etapie. Od wyboru surowców, przez fermentację, destylację, aż po filtrację i butelkowanie, każdy krok ma kluczowe znaczenie dla ostatecznej jakości produktu. W tym rozdziale przyjrzymy się, jak wódka jest produkowana w Polsce, zwracając szczególną uwagę na różnice między metodami stosowanymi przez kraftowe i duże destylarnie.
Wybór surowców
Zboża i ziemniaki
W Polsce najpopularniejszymi surowcami do produkcji wódki są zboża (zwłaszcza żyto, pszenica, jęczmień) oraz ziemniaki. Wybór surowca wpływa nie tylko na smak, ale także na charakterystykę wódki. Ziemniaki zazwyczaj nadają wódce kremową teksturę, podczas gdy zboża przyczyniają się do jej czystości i lekkości.
Proces fermentacji
Fermentacja jest etapem, w którym cukry zawarte w zmielonych surowcach są przekształcane w alkohol przez drożdże. Proces ten może trwać od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od użytej techniki i oczekiwanej mocy alkoholu.
Destylacja
Metody destylacji
Wódka może być destylowana za pomocą różnych metod, w tym destylacji ciągłej (kolumnowej) lub destylacji w alambikach (pot still). Kraftowe destylarnie często stosują tradycyjne metody destylacji w alambikach, które umożliwiają większą kontrolę nad profilem smakowym i są bardziej pracochłonne.
Filtracja
Filtracja to kluczowy etap, który ma na celu usunięcie niepożądanych zanieczyszczeń i osiągnięcie pożądanej czystości wódki. W Polsce popularne są różne metody filtracji, w tym filtracja przez węgiel aktywny, co jest tradycyjnym sposobem uzyskania wyjątkowo czystego alkoholu.
Butelkowanie
Ostatnim etapem jest butelkowanie wódki, które również musi być przeprowadzone z dużą starannością, aby zapewnić jakość i trwałość produktu. Wódka jest butelkowana w różnych rodzajach opakowań, od prostych butelek po eleganckie flakony, które podkreślają jej jakość, zwłaszcza w segmencie premium i super premium.
Różnice w metodach produkcji między kraftowymi a dużymi producentami
Podczas gdy duże destylarnie mogą korzystać z nowoczesnych, zautomatyzowanych procesów produkcji w dużych skalach, destylarnie kraftowe często skupiają się na tradycyjnych metodach i rzemieślniczym podejściu. Dzięki temu są w stanie oferować produkty o unikalnych, złożonych profilach smakowych, które odzwierciedlają lokalne tradycje i innowacyjność.
Produkcja wódki w Polsce jest fascynującym połączeniem tradycji i nowoczesności. Zarówno duże, jak i kraftowe destylarnie przyczyniają się do bogactwa i różnorodności polskiego rynku wódczanego, każda z nich wnosi coś unikalnego do świata wódki, co sprawia, że polskie produkty są cenione na całym świecie.
Sekcja 6: Wpływ na gospodarkę
Wódka jako produkt eksportowy
Polska wódka ma nie tylko głębokie korzenie kulturowe, ale również znaczący wpływ na gospodarkę kraju, zwłaszcza jako jeden z kluczowych produktów eksportowych. Eksport polskiej wódki to ważny element strategii gospodarczej, który pomaga promować Polskę na arenie międzynarodowej jako producenta wysokiej jakości alkoholi.
Znaczenie wódki dla polskiej gospodarki
- Przychody z eksportu: Polska jest jednym z czołowych światowych eksporterów wódki, co generuje znaczące przychody dla gospodarki narodowej.
- Tworzenie miejsc pracy: Przemysł wódczany przyczynia się do tworzenia tysięcy miejsc pracy, od rolnictwa, przez produkcję, po dystrybucję.
- Rozwój turystyki: Dzięki rosnącej popularności turystyki kulinarno-alkoholowej, Polska przyciąga odwiedzających zainteresowanych kulturą wódki, co dodatkowo wspiera sektor turystyczny.
Największe rynki eksportowe dla polskiej wódki
Polska wódka jest eksportowana na wszystkie kontynenty, ale największymi rynkami odbiorczymi są:
- Stany Zjednoczone: Amerykański rynek jest jednym z największych odbiorców polskiej wódki premium.
- Europa Zachodnia: Kraje takie jak Niemcy i Wielka Brytania są znaczącymi konsumentami polskich alkoholi.
- Azja: Rosnące zainteresowanie w krajach azjatyckich, takich jak Chiny i Japonia, otwiera nowe możliwości dla polskich producentów.
Wpływ regulacji prawnych i gospodarczych
Polski przemysł wódczany jest również mocno regulowany, co ma zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla branży. Z jednej strony, wysokie standardy jakości i bezpieczeństwa pomagają utrzymać reputację polskiej wódki jako produktu premium. Z drugiej strony, regulacje te mogą stanowić barierę dla nowych producentów i innowacji w branży.
Polska wódka to nie tylko istotny element kultury narodowej, ale także kluczowy składnik gospodarki. Eksport wódki przyczynia się do wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i promocji Polski jako kraju oferującego produkty wysokiej jakości na światowym rynku. Rozumienie wpływu tego produktu na różne aspekty gospodarcze pozwala lepiej docenić jego znaczenie zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej.
Sekcja 7: Degustacja wódki
Jak degustować wódkę?
Degustacja wódki, podobnie jak degustacja win czy whisky, jest sztuką wymagającą wiedzy i doświadczenia. W celu pełnego docenienia tego, co oferuje polska wódka, warto znać podstawowe techniki i zasady degustacji, które pozwolą na wyciągnięcie maksimum z doświadczenia.
Podstawy degustacji
- Temperatura: Wódka najlepiej smakuje, gdy jest schłodzona, ale nie zamrożona. Idealna temperatura to około 8-10°C, co pozwala na uwypuklenie smaku i aromatu bez nadmiernego znieczulania kubków smakowych.
- Szklanki: Do degustacji najlepiej nadają się małe, wąskie szklanki (tzw. shot glasses) lub specjalne szklanki do degustacji alkoholi.
- Zapach: Przed spróbowaniem, należy delikatnie powąchać wódkę, aby poczuć jej subtelne niuanse. Zapach może wiele powiedzieć o jakości i charakterze wódki.
- Degustacja: Przy pierwszym łyku staraj się zatrzymać wódkę w ustach na moment, aby rozpoznać pełen profil smakowy. Wódka może mieć różne niuanse – od delikatnie słodkich po wyraźnie pikantne.
Jak różnią się profile smakowe polskich wódek?
Polskie wódki mogą różnić się znacznie w zależności od składników, z jakich są produkowane, oraz od procesu produkcji.
- Wódki zbożowe: Zazwyczaj lekkie i gładkie, z subtelnymi nutami pieczywa lub orzechów, w zależności od rodzaju użytego zboża.
- Wódki ziemniaczane: Mogą być bardziej kremowe i pełne w smaku, z charakterystyczną ziemiaństą nutą.
- Wódki kraftowe: Często oferują bardziej złożone profile smakowe, które mogą zawierać dodatki takie jak zioła, owoce czy nawet elementy dymne.
Degustacja wódki to fascynujący sposób na odkrywanie różnorodności tego alkoholu. W Polsce, gdzie wódka ma długą i bogatą tradycję, istnieje wiele okazji do eksplorowania zarówno tradycyjnych jak i nowoczesnych odmian tego napoju. Zrozumienie, jak prawidłowo degustować wódkę, pozwoli nie tylko na lepsze docenienie jej smaku, ale także na głębsze zrozumienie kultury i historii, która za nią stoi.
Sekcja 8: Wódka w kulturze
Wódka w polskich obyczajach i tradycjach
Wódka odgrywa kluczową rolę w polskiej kulturze, będąc nie tylko popularnym napojem, ale także ważnym elementem społecznych i rodzinnych uroczystości. Jej obecność jest nieodłączna podczas wesel, świąt oraz innych ważnych ceremonii i spotkań.
Rola wódki w polskich świętach i uroczystościach
- Wesela: Wódka jest stałym elementem polskich wesel, gdzie tradycyjnie serwowana jest jako główny alkohol. Jest symbolem gościnności i służy do toastów.
- Święta: Podczas świąt, takich jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc, wódka często pojawia się na stole, akcentując charakter uroczystych rodzinnych spotkań.
- Imieniny i urodziny: Wódka jest również popularnym wyborem podczas obchodów imienin i urodzin, szczególnie w dorosłych grupach wiekowych.
Wódka w polskiej popkulturze i literaturze
Wódka często pojawia się w polskiej literaturze i filmie, gdzie jest przedstawiana nie tylko jako napój, ale także jako symbol głębszych tematów społecznych i historycznych. W polskiej popkulturze wódka bywa zarówno przedmiotem humoru, jak i narzędziem do ukazywania trudniejszych aspektów życia.
Wódka jako element narodowej tożsamości
Wódka ma mocne korzenie w polskiej tożsamości narodowej, co sprawia, że jest często postrzegana nie tylko jako produkt, ale jako część dziedzictwa. Dla wielu Polaków wódka jest symbolem narodowej dumy i tradycji, co potęguje jej wartość kulturową.
Wódka nie jest tylko popularnym napojem alkoholowym, ale także ważnym elementem polskiego dziedzictwa kulturowego. Jej obecność w tradycji, literaturze i popkulturze świadczy o głęboko zakorzenionej roli, jaką pełni w życiu społecznym i kulturalnym Polski. Rozumienie tej roli pozwala lepiej zrozumieć, jak głęboko wódka jest wpisana w codzienne życie Polaków, stając się czymś więcej niż tylko napojem – symbolem narodowym i kulturowym.
Przyszłość polskiej wódki
Trendy w produkcji i konsumpcji
Polska wódka, z jej bogatą historią i głęboko zakorzenioną tradycją, stoi przed wieloma wyzwaniami i możliwościami w dynamicznie zmieniającym się globalnym krajobrazie alkoholi. Trendy te obejmują zarówno zwiększone zainteresowanie produktami kraftowymi i lokalnymi, jak i rosnącą świadomość konsumentów odnośnie jakości i pochodzenia alkoholi, które piją.
Innowacje w produkcji
Producentom polskiej wódki, zarówno dużym, jak i małym destylarniom, udaje się innowacyjnie podchodzić do procesów produkcyjnych, eksplorując nowe smaki i techniki. Przykładem tego jest rosnące wykorzystanie nietradycyjnych składników, takich jak unikatowe rodzaje zboża czy zioła, oraz eksperymentowanie z procesami starzenia wódki w beczkach.
Zrównoważona produkcja
Istotnym trendem jest również zwiększająca się troska o środowisko i zrównoważony rozwój w produkcji alkoholi. Coraz więcej polskich producentów wódki kładzie nacisk na ekologiczne metody produkcji, minimalizację odpadów oraz wykorzystanie lokalnych zasobów, co przyciąga świadomych ekologicznie konsumentów.
Wyzwania i możliwości
Rynek globalny stawia przed polską wódką zarówno wyzwania, jak i otwiera nowe możliwości. Rosnąca konkurencja z zagranicznych rynków i regulacje dotyczące sprzedaży alkoholu wymagają od producentów ciągłego doskonalenia jakości swoich produktów i umiejętności adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych.
Eksport i globalne pozycjonowanie
Eksport polskiej wódki pozostaje kluczowy dla przyszłości branży, a umiejętność skutecznego pozycjonowania polskich marek na światowych rynkach może decydować o ich sukcesie. Promocja jakości i unikalności polskiej wódki, a także jej kulturalnego i historycznego dziedzictwa, będzie miała zasadnicze znaczenie.
Zachęta do eksploracji
Przyszłość polskiej wódki wygląda obiecująco dzięki kombinacji tradycji i innowacyjności. Zachęcamy do dalszej eksploracji tego fascynującego świata, który nie tylko oferuje doskonałe produkty, ale także pozwala głębiej zrozumieć kulturę i historię Polski. Odkrywanie polskiej wódki to nie tylko degustacja alkoholu, ale także spojrzenie na bogate dziedzictwo, które jest z nim związane.
Podsumowując, polska wódka, będąc jednym z najbardziej charakterystycznych i cenionych produktów narodowych, nieustannie udowadnia, że jest więcej niż tylko alkoholem. To symbol polskiej gościnności, rzemiosła i niezachwianej dumy narodowej.
